توان نگار – توکلی فرد| هوشمندسازی به پلیس امکان می‌دهد به جای انفعال و انطباق با تغییرات اجتماعی، بتواند با اتخاذ نگرش‌های آینده پژوهانه، کنش‌های فعال، به موقع، اثرگذار و جریان سازی را از خود بروز دهد و به این ترتیب پلیس هوشمند هرگز غافلگیر نخواهد شد.

هوشمندسازی پلیس، فرآیندی چندگانه و پیچیده است که جز با رشد متقارن و توأمان ظرفیت های نرم افزاری و سخت افزاری پلیس بدست نمی‌آید. از این رو منطقی است که برای ترسیم چشم انداز نیل به آرمان هوشمندسازی پلیس ابتدا باید در پی شناسایی الزامات آن برآییم.

نیازسنجی در حوزه‌های گوناگون پلیسی به انضمام امکان سنجی و اولویت شناسی عرصه‌های هوشمندسازی را می‌توان نخستین گام در این زمینه دانست. به این معنا که باید با مطالعه‌ای دقیق و جامع، به نقشه‌ی راهی رسید که مشخص نماید هوشمندسازی در کدام یک از حوزه‌های پلیسی ازپلیس‌های تخصصی گرفته تا معاونت‌های ستادی، دارای ارجحیت و ضرورت بیشتری است.

همچنین باید مشخص کرد برای کدام یک از اولویت‌های تعیین شده، امکانات تحقق بیشتری فراهم است. نیازسنجی و اولویت شناسی به ما می‌گوید پلیس در گام نخست در صورت اجرای هوشمندسازی در کدام عرصه ها، بیشترین انتفاع را خواهد برد و بیشترین تأثیرات را متبلور خواهد کرد و سرمایه گذاری در هر یک از حیطه‌های مورد نظر قابل توجیه و دارای رجحان خواهد بود.

پس از نیازسنجی و اولویت دهی به زمینه های مورد نیاز هوشمندسازی، امکان سنجی آن‌ها مطرح خواهد شد. امکان سنجی یعنی این که برای ترسیم شاکله‌های پلیس هوشمند، به برآورد امکانات، نقاط قوت، فرصت‌ها، نقاط ضعف و تهدیدها بپردازیم و بر اساس توانمندی‌ها و مقدورات، و بر اساس محاسبه نواقص، ضعف‌ها و کاستی‌ها برای رسیدن به چشم انداز مورد انتظار تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی و نقشه راه تعیین کنیم. با این ملاحظات ممکن است علیرغم تعلق اولویت بیشتر به یک مورد، تا زمان تحقق امکانات بروز، آن مورد را در صف انتظار قرار دهیم.

به کمک این نقشه راه، پلیس هوشمند، فن‌آوری‌هایی را تعیین خواهد کرد که برای افزایش توان امنیت ساز خود به آنها محتاج است. همچنین در عین حال به تعریف الزامات نرم افزاری هوشمندسازی خواهد پرداخت و قوانین، سناریوها، دستورالعمل‌ها، بخش‌نامه‌ها و فرآیندهای مورد نیاز هوشمندسازی را مشخص خواهد کرد.

به عبارت دیگر تجهیز سخت افزاری پلیس به فناوری‌های مورد نیاز به عنوان یکی از اصلی‌ترین تبلورات هوشمندسازی، تنها با تأمین الزامات نرم افزاری هوشمندسازی ازجمله اصلاح فرآیندها، ایجاد گشودگی در تقیّدات غیرضروری سازمانی، تسهیل نحوه ی اجرای امور، بهره برداری از خلاقیت ها و ابتکارات، ارج نهی به ایده‌پردازی و نوآوری، گسترش فرهنگ جسورانه‌ی بکارگیری الگوهای مبتکرانه و… می‌تواند مفهوم روشنی از هوشمندسازی را تشریح نماید و هیچ کدام از این یک بدون دیگری، معطیِ معنای جامع و کاملی از هوشمندسازی نخواهد بود.

بنابر این پلیس در اتخاذ رویکرد هوشمندسازی، به دنبال رشد متوازن در کلیه عرصه‌های هوشمندسازی و ایجاد تغییرات ساختاری هدفمند و برنامه‌ریزی شده‌ای برای ارتقای کارآیی و کارآمدی خود است؛ تا در پی آن بتواند در بالا بردن سطح امنیت اجتماعی نیز توفیق بیشتری کسب نماید.

به این ترتیب یکی از شاخص‌های پلیس هوشمند، ویژگی‌های خاص دانشی و آموزشی اوست. در فرآیند هوشمندسازی پلیس، نظام مدیریت دانش واجد چرخه‌ی فعال متضمن یادگیری و یاددادن مستمر است. پلیس هوشمند در حوزه مأموریتی خود، هر آن چه را نمی‌داند می‌آموزد و هر چه را خوب می‌داند به دیگران نیز آموزش می‌دهد.

به عبارت دیگر استحصال دانش عینی از دانش‌های ضمنی و استخراج علم از تجربه، شاکله‌ی نظام دانشی پلیس هوشمند را تشکیل می‌دهد. پلیس هوشمند مدام دانش‌های کاربردی خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارد و از تسهیم دانش توسط سایر افراد نیز توشه‌ی خویش را بر می‌گیرد. در پلیس هوشمند، هر ایده‌ی مؤثر و تجربه‌ی خدمتی موفق، بی درنگ به رنگ دانش در می‌آید و با تغییر قالب از تجربه به دانش، به جای دست به دست شدن در افواه کارکنان در بطن آنان نضج می‌گیرد.

با هوشمندسازی، هیچ تجربه¬ موفق و قابل تعمیمی بایگانی نخواهد شد بلکه بلافاصله در سازمان دانشی بازتعریف و از آن طریق به سایر کارکنان تسرّی می‌یابد و به این نحو هر تجربه ضمن ثبت در گنجینه¬ سازمان، برای بهره‌برداری کاربردی در مدار آموخته های تک تک افراد بارگذاری و به حجم دانسته‌های آنان افزوده می‌شود.

فرآیند هوشمندسازی همچنین متضمن بهینه سازی آموزش و بهره¬ مندی او از عالی ترین استانداردهای آموزشی و مهارت‌های مورد نیاز در تمامی عرصه‌های مأموریتی است. پلیس هوشمند با گذار از مرحله‌ی آموزش سنتی، از آموزش‌های هدفمند، تخصصی وتأثیرگذاری برخوردار است که او را برای رویارویی با شرایط مختلف، توانمند می‌سازد.